«Με αφορμή δημοσίευμα που σχετίζεται με περιστατικό πρόσκρουσης άγριου πτηνού (αρκόθουπου-Asio otus) σε γυάλινο κτίριο, φαινόμενο που φαίνεται να έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως πολύ σοβαρό πρόβλημα σε περιοχές με υψηλά γυάλινα κτίρια όσον αφορά τα άγρια πουλιά, εγείρονται σοβαροί προβληματισμοί. Η σχετική βιβλιογραφία καταγράφει ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες υπολογίζεται ότι ετησίως συμβαίνουν κατά μέσο όρο εξακόσια εκατομμύρια θάνατοι πουλιών από πρόσκρουση σε κτίρια, κυρίως κατά την εαρινή και φθινοπωρινή μετανάστευση.

Δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο υπάρχει αξιοσημείωτη αύξηση της ανέγερσης υψηλών κτιρίων, κυρίως στις αστικές περιοχές και συνεπώς αύξηση της καταγραφής αυτού του φαινομένου, παρακαλώ τον αρμόδιο υπουργό να πληροφορήσει τη Βουλή των Αντιπροσώπων αναφορικά με τα ακόλουθα:

1. Οι αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου για πολεοδομικά κίνητρα που παρέχουν την αύξηση του ανώτατου επιτρεπόμενου συντελεστή δόμησης και ορόφων και αποτελούν κατά τεκμήριο την αιτία έντασης του φαινομένου αυτού έχουν υποβληθεί από μόνες τους σε Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων;

2. Εξετάζεται από την πολιτεία η θεσμική ρύθμιση του ζητήματος αυτού μέσα από τη διαμόρφωση κανόνων για μελλοντικές κατασκευές ή τη βελτίωση υπαρχόντων, όπως η απαγόρευση της κατασκευής γυάλινων κτιρίων ή άλλων αντίστοιχων εγκαταστάσεων;»

Απάντηση 23.06.012.01.218

Απάντηση ημερομηνίας 18 Απριλίου 2022 του Υπουργού Εσωτερικών κ. Νίκου Νουρή στην ερώτηση με αρ. 23.06.012.01.218, ημερομηνίας 15 Μαρτίου 2022, της βουλευτού εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας κ. Αλεξάνδρας Ατταλίδου

«Επιθυμώ να αναφερθώ στην πιο πάνω ερώτηση και να σας ενημερώσω για τα ακόλουθα:

2. Αναφορικά με την περιβαλλοντική πτυχή της αδειοδότησης και ανέγερσης ψηλών κτιρίων με αυξημένους συντελεστές ανάπτυξης, επισημαίνεται πως στα πλαίσια της διαδικασίας τροποποίησης των Τοπικών Σχεδίων Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου κατά το 2011, εκπονήθηκαν και αξιολογήθηκαν σχετικές Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) προτού αυτά δημοσιευθούν.  Επομένως, οι ενδεχόμενες επιπτώσεις οι οποίες προκύπτουν τόσο από τα αναπτυξιακά δικαιώματα και τους ανώτατους επιτρεπόμενους συντελεστές δόμησης που εγκρίθηκαν με τα Τοπικά Σχέδια, όσο και το σύνολο των πολεοδομικών κινήτρων που ίσχυαν κατά το 2011 και εξακολουθούν να ισχύουν και αξιοποιούνται σήμερα κατά την αδειοδότηση της ανάπτυξης [δηλ. Πρόνοιες Τοπικών Σχεδίων για προσέλκυση επιθυμητών λειτουργιών σε επιλεγμένες περιοχές και οδικούς άξονες, Σχέδιο Κινήτρων για την Παροχή Χώρων Στάθμευσης για Δημόσια Χρήση (έληξε το 2019), Κανονισμοί για μεταφορά υπολειπόμενου συντελεστή δόμησης από διατηρητέες οικοδομές σε τεμάχια δέκτες, Κίνητρα αύξησης συντελεστή δόμησης αναπτύξεων των οποίων μέρος των ενεργειακών αναγκών καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας], έχουν εξεταστεί κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των σχετικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που υποβλήθηκαν στην Περιβαλλοντική Αρχή.  Εξαίρεση αποτελούν τα Κίνητρα του Υπουργικού Συμβουλίου για σκοπούς ανάκαμψης της αναπτυξιακής δραστηριότητας, που δημοσιεύθηκαν τον Μάιο του 2013 και τα οποία αφορούν μικρό ποσοστό της δυνητικής αύξησης του συντελεστή δόμησης στο σύνολο της εφαρμογής των Κινήτρων. 

3. Κατά συνέπεια, οι μεγάλες αναπτύξεις (συμπεριλαμβανομένων και των ψηλών κτιρίων) που αδειοδοτούνται και εκτελούνται σήμερα μέσω της αξιοποίησης των εν λόγω διευρυμένων πολεοδομικών κινήτρων, αποτελούν αναπτύξεις δυνητικά επιτρεπόμενες στη βάση των προνοιών των Σχεδίων Ανάπτυξης των οποίων οι αντίστοιχες ΣΜΠΕ έχουν εγκριθεί από την Περιβαλλοντική Αρχή.  Τόσο οι ενδεχόμενες συσσωρευτικές επιπτώσεις όσο και το μέγιστο της φέρουσας ικανότητας των πολεοδομικών ζωνών αποτέλεσαν πολεοδομικές παραμέτρους οι οποίες τέθηκαν προς εξέταση κατά την αξιολόγηση των Περιβαλλοντικών Μελετών.  Η προσθήκη του δομημένου εμβαδού που προκύπτει από τα Πολεοδομικά Κίνητρα του Υπουργικού Συμβουλίου (2013) αποτελεί - στη βάση στατιστικών στοιχείων - κατά μέσο όρο το 10% του συνολικού δομήσιμου εμβαδού των μεγάλων αναπτύξεων/ψηλών κτιρίων που εξουσιοδοτήθηκαν, και κατά συνέπεια δεν συνιστά κρίσιμο μέγεθος ως προς την αξιολόγηση ενδεχόμενων περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

 4. Πέραν των πιο πάνω, επισημαίνεται ότι στις 31.07.2018, δημοσιεύθηκε ο νέος “Νόμος που αναθεωρεί και αντικαθιστά τους περί Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Έργα Νόμους του 2005 έως (αρ. 2) του 2014” [Ν.127(Ι)/2018], στον οποίο προνοείται η εκπόνηση πλήρους Μελέτης Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ) σε περίπτωση ανέγερσης οποιασδήποτε οικοδομής με αριθμό ορόφων πέραν των δύο (2) από τον ανώτερο επιτρεπόμενο αριθμό που καθορίζεται στο Σχέδιο Ανάπτυξης.  Συνεπώς, οι Πολεοδομικές Αρχές απαιτούν την υποβολή, μαζί με την πολεοδομική αίτηση για ανέγερση ψηλού κτιρίου, της αντίστοιχης ΜΕΕΠ, η οποία αποστέλλεται στο Τμήμα Περιβάλλοντος για σχετική αξιολόγηση και έκδοση γνωμάτευσης από την Περιβαλλοντική Αρχή, ώστε να επιβάλλονται οι απαιτούμενες τροποποιήσεις και σχετικοί όροι αδειοδότησης της ανάπτυξης. Ακόμη και πριν τη θέσπιση της εν λόγω νομοθεσίας, οι Πολεοδομικές Αρχές, κατά την αξιολόγηση πολεοδομικών αιτήσεων για την ανέγερση πολυώροφων κτιρίων, ζητούσαν και λάμβαναν τις απόψεις του Τμήματος Περιβάλλοντος (το οποίο για συγκεκριμένες αναπτύξεις απαίτησε την εκπόνηση πλήρους ΜΕΕΠ), και ως εκ τούτου τα ψηλά κτίρια τα οποία ανεγείρονται σήμερα έχουν αξιολογηθεί και εγκριθεί από την Περιβαλλοντική Αρχή.  Κατά συνέπεια, δεν εξουσιοδοτείται με πολεοδομική άδεια οποιαδήποτε ανάπτυξη η οποία αφορά σε ψηλό κτίριο (συμπεριλαμβανομένων και των γυάλινων κτιρίων) εάν δεν εξασφαλισθεί πρώτα θετική γνωμοδότηση από την Περιβαλλοντική Αρχή.»